(11) ติสฺโส เอสนา
[919] ตตฺถ กตมา ติสฺโส เอสนา? กาเมสนา, ภเวสนา, พฺรหฺมจริเยสนาฯ
(ก) ตตฺถ กตมา กาเมสนา? โย กาเมสุ กามจฺฉนฺโท…เป.… กามชฺโฌสานํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘กาเมสนา’’ฯ
(ข) ตตฺถ กตมา ภเวสนา? โย ภเวสุ ภวจฺฉนฺโท…เป.… ภวชฺโฌสานํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ภเวสนา’’ฯ
(ค) ตตฺถ กตมา พฺรหฺมจริเยสนา? ‘‘สสฺสโต โลโก’’ติ วา, ‘‘อสสฺสโต โลโก’’ติ – วา…เป.… ‘‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’ติ วา ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ…เป.… วิปริยาสคฺคาโห – อยํ วุจฺจติ ‘‘พฺรหฺมจริเยสนา’’ฯ
(ก) ตตฺถ กตมา กาเมสนา, กามราโค, ตเทกฏฺฐํ อกุสลํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘กาเมสนา’’ฯ
(ข) ตตฺถ กตมา ภเวสนา, ภวราโค ตเทกฏฺฐํ อกุสลํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘ภเวสนา’’ฯ
(ค) ตตฺถ กตมา พฺรหฺมจริเยสนา, อนฺตคฺคาหิกา ทิฏฺฐิ ตเทกฏฺฐํ อกุสลํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘พฺรหฺมจริเยสนา’’ฯ อิมา ติสฺโส เอสนาฯ
(12) ติสฺโส วิธา
[920] ตตฺถ กตมา ติสฺโส วิธา? ‘‘เสยฺโยหมสฺมี’’ติ วิธา, ‘‘สทิโสหมสฺมี’’ติ วิธา, ‘‘หีโนหมสฺมี’’ติ วิธา – อิมา ติสฺโส วิธาฯ
(13) ตีณิ ภยานิ
[921] ตตฺถ กตมานิ ตีณิ ภยานิ? ชาติภยํ, ชราภยํ, มรณภยํฯ
(ก) ตตฺถ กตมํ ชาติภยํ? ชาติํ ปฏิจฺจ ภยํ ภยานกํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส เจตโส อุตฺราโส – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ชาติภยํ’’ฯ
(ข) ตตฺถ กตมํ ชราภยํ? ชรํ ปฏิจฺจ ภยํ ภยานกํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส เจตโส อุตฺราโส – อิทํ วุจฺจติ ‘‘ชราภยํ’’ฯ
(ค) ตตฺถ กตมํ มรณภยํ? มรณํ ปฏิจฺจ ภยํ ภยานกํ ฉมฺภิตตฺตํ โลมหํโส เจตโส อุตฺราโส – อิทํ วุจฺจติ ‘‘มรณภยํ’’ฯ อิมานิ ตีณิ ภยานิฯ
(14) ตีณิ ตมานิ
[922] ตตฺถ กตมานิ ตีณิ ตมานิ? อตีตํ วา อทฺธานํ อารพฺภ กงฺขติ วิจิกิจฺฉติ นาธิมุจฺจติ น สมฺปสีทติ, อนาคตํ วา อทฺธานํ อารพฺภ กงฺขติ วิจิกิจฺฉติ นาธิมุจฺจติ น สมฺปสีทติ, เอตรหิ วา ปจฺจุปฺปนฺนํ อทฺธานํ อารพฺภ กงฺขติ วิจิกิจฺฉติ นาธิมุจฺจติ น สมฺปสีทติ – อิมานิ ตีณิ ตมานิฯ
(15) ตีณิ ติตฺถายตนานิ
[923] ตตฺถ กตมานิ ตีณิ ติตฺถายตนานิ? อิเธกจฺโจ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เอวํวาที โหติ เอวํทิฏฺฐี – ‘‘ยํ กิญฺจายํ ปุริสปุคฺคโล ปฏิสํเวเทติ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา, สพฺพํ ตํ ปุพฺเพ กตเหตู’’ติ; อิธ ปเนกจฺโจ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เอวํวาที โหติ เอวํทิฏฺฐี – ‘‘ยํ กิญฺจายํ ปุริสปุคฺคโล ปฏิสํเวเทติ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา, สพฺพํ ตํ อิสฺสรนิมฺมานเหตู’’ติ; อิธ ปเนกจฺโจ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา เอวํวาที โหติ เอวํทิฏฺฐี – ‘‘ยํ กิญฺจายํ ปุริสปุคฺคโล ปฏิสํเวเทติ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา, สพฺพํ ตํ อเหตุ อปฺปจฺจยา’’ติ – อิมานิ ตีณิ ติตฺถายตนานิฯ
(16) ตโย กิญฺจนา
[924] ตตฺถ กตเม ตโย กิญฺจนา [กตมานิ ตีณิ กิญฺจนานิ (?) ที. นิ. 3.305]? ราโค กิญฺจนํ, โทโส กิญฺจนํ, โมโห กิญฺจนํ – อิเม ตโย กิญฺจนาฯ
(17) ตีณิ องฺคณานิ
ตตฺถ กตมานิ ตีณิ องฺคณานิ? ราโค องฺคณํ, โทโส องฺคณํ, โมโห องฺคณํ – อิมานิ ตีณิ องฺคณานิฯ
(18) ตีณิ มลานิ
ตตฺถ กตมานิ ตีณิ มลานิ? ราโค มลํ, โทโส มลํ, โมโห มลํ – อิมานิ ตีณิ มลานิฯ
(19) ตีณิ วิสมานิ
ตตฺถ กตมานิ ตีณิ วิสมานิ? ราโค วิสมํ, โทโส วิสมํ, โมโห วิสมํ – อิมานิ ตีณิ วิสมานิฯ
(20) อปรานิปิ ตีณิ วิสมานิ
ตตฺถ กตมานิ อปรานิปิ ตีณิ วิสมานิ? กายวิสมํ, วจีวิสมํ, มโนวิสมํ – อิมานิ ตีณิ วิสมานิฯ